زبان‌هاي برنامه‌نويسي مختلفي براي انجام بسياري از اهداف تجاري وجود دارند. هر كدام از اين زبان‌هاي برنامه‌نويسي ويژگي‌ها و البته كاربردهاي خاص خود را دارند. اگر قصد داريد شروع به يادگيري برنامه‌نويسي كنيد، انتخاب زبان برنامه‌نويسي مناسب اولين قدم شما در اين مسير خواهد بود. اين انتخاب اهميت بسياري دارد، چراكه جست‌وجوي شغل و درآمد شما در آينده متأثر از همين انتخاب خواهد بود.
در اين مقاله سعي مي‌كنيم اطلاعاتي را درباره‌ي ۷ زبان برنامه‌نويسي كه به نظر مي‌رسد بيشترين كاربرد و اهميت را در سال ۲۰۲۲ داشته باشند به شما ارائه كنيم. در انتها هم سعي داريم توصيه‌هايي جهت يادگيري اين زبان‌ها مطرح كنيم.
منظور از زبان برنامه‌نويسي چيست؟
كامپيوترها دقيقا همانند ما انسان‌ها، از زبان‌هاي مختلفي براي برقراري ارتباط با اهداف مختلف استفاده مي‌كنند. اصطلاح «زبان برنامه‌نويسي» به مجموعه زبان‌هاي موجودي گفته مي‌شود كه برنامه‌نويسان و توسعه‌دهندگان از آن‌ها براي ساخت برنامه‌ها، اسكريپت‌ها، كوئري‌ها و… استفاده مي‌كنند.
زبان‌هاي برنامه‌نويسي قوانين و ساختار اختصاصي خود را دارند؛ بنابراين تنها در برنامه‌هايي خاص كار مي‌كنند. البته برخي برنامه‌ها در اين ميان گسترده‌تر هستند و استفاده‌ي بيشتري دارند. زماني كه يك برنامهنويس زبان خاصي را ياد مي‌گيرد، مي‌تواند كدهاي منبع را در داخل يك فايل متني ساده بنويسد و سپس آن را در محيط مناسب به كار گرفته و اجرا كند.
بهترين زبان برنامه‌نويسي در سال ۲۰۲۲
به‌صورت كلي، هيچ زباني را نمي‌توان بهترين زبان دانست. ولي اين اصطلاح معمولا به زبان‌هايي اطلاق مي‌شود كه بيشترين تقاضا و بيشترين كاربرد را دارند. در ادامه ليستي از بهترين زبان‌هاي برنامه‌نويسي در سال ۲۰۲۲ را با شما به اشتراك خواهيم گذاشت. اين ليست با در نظر گرفتن جنبه‌هاي بسياري طراحي شده است. برنامه‌هاي ارائه شده در اين ليست عموما درآمد خيلي خوبي را به همراه دارند، براي موقعيت‌هاي شغلي زيادي مي‌توان از آن‌ها استفاده كرد و اينكه به نظر مي‌رسد براي زمان زيادي مورد تقاضا باقي بمانند.
اگر در سال ۲۰۲۲ قصد يادگيري برنامه‌نويسي را داريد، اين ۷ زبان را در نظر داشته باشيد.
C و ++C
زبان C را مي‌توان يك زبان «سطح پايين – Low-Level» دانست. به اين معني كه برنامه‌نويسي در آن مستلزم دانش سخت‌افزاري كامپيوتر است. ساير برنامه‌هايي كه در اين ليست درج شده‌اند همگي به‌عنوان زبان‌هاي «سطح بالا – High-Level» شناخته مي‌شوند كه جزئيات كامپيوترها در آن‌ها شايد چندان اهميت نداشته باشد.
اگرچه اين موضوع باعث مي‌شود يادگيري ساير زبان‌هاي برنامه‌نويسي آسان‌تر باشد، ولي اين آساني به قيمت تأثير در عملكرد تمام مي‌شود. اين موضوع شايد روي برنامه‌هايي مثل رسانه‌هاي اجتماعي تأثير چنداني نداشته باشد. ولي تأثير آن در اپليكيشن‌هايي مانند بازي‌ها، ويرايش و تنوين فيلم يا بخش‌هايي از سيستم‌عامل‌ها كاملا انكارناپذير است. از سوي ديگر، برخي دستگاه‌هاي ديگر مانند كامپيوترهاي ماشين‌ها هم قدرت پردازش بالايي ندارند، بنابراين چاره‌اي جز استفاده از اين زبان‌ها و استفاده حداكثري از منابع ندارند.
++C با هدف ساده‌‌سازي فرايند برنامه‌نويسي، از زبان C مشتق شد و هنوز هم به‌عنوان يك زبان سطح پايين شناخته مي‌شود. C تا حدي زيرمجموعه ++C است. يعني زبان‌هاي C را معمولا به‌آساني مي‌توان به ++C ترجمه كرد. با اين حال، با توجه به اين مسائل و راحت‌تر شدن فرايند، ++C براي توسعه و ساخت برنامه‌ها سازگاري بيشتري دارد. اين در حالي است كه خود زبان C بيشتر در سيستم‌ها يا بخش‌هاي كليدي برنامه‌هاي به‌كار گرفته مي‌شود.
زبان برنامه‌نويسي C در سال ۱۹۷۲ و زبان C++ در سال ۱۹۸۵ توسعه پيدا كردند. زبان‌هاي سطح بالا به دليل حذف شدن از سخت‌افزارها محبوبيت خود را ممكن است به مرور زمان از دست بدهند، ولي C و ++C در طول زمان هميشه محبوب و كاربردي بوده‌اند. طول عمر بالاي اين زبان‌ها تضمين مي‌كند كه اين مهارت‌ها هميشه مورد تقاضا خواهند بود.
جاوا
جاوا يك زبان محبوب براي توسعه بك‌اند اپليكيشن‌هاي تحت وب يا توسعه برنامه‌هاي كاربردي خدمات عمومي (API) است. اگرچه جاوا از لحاظ اسمي شباهت خيلي زيادي با جاوا اسكريپت (Javascript) دارد، اين دو زبان از لحاظ كاركردي و ساختاري نقطه اشتراك خيلي كمي با يكديگر دارند. برخلاف جاوا اسكريپت، جاوا زباني است كه بيشتر بايد تايپ شود. اين ويژگي به اين معنا است كه منحني يادگيري آن تندتر است. با اين حال، اگرچه جاوا پيچيده‌تر است، ولي همين پيچيدگي باعث شده عملكرد و كارايي بسيار بالاتري داشته باشد. جاوا به‌خصوص براي اجرا و توسعه برنامه‌هاي چندرشته‌اي و تقسيم‌كار به وظايف كوچك‌تر و اجراي هم‌زمان آن‌ها مي‌تواند عملكرد بهتري داشته باشد. اين در حالي است كه جاوا اسكريپت تنها از يك‌رشته عملياتي استفاده مي‌كند.
اگرچه جاوا پيچيده‌تر است، ولي همچنان از بسياري از مواردي اجتناب مي‌كند كه بايد با استفاده از ساير زبان‌هاي برنامه‌نويسي مديريت شوند. اين تعادل بين عملكرد و پيچيدگي باعث مي‌شود كه جاوا را به گزينه‌اي عالي براي بك‌اند اپليكيشن‌هاي تحت وب تبديل كرده است. اگر تمايل به يادگيري برنامه‌نويسي براي موبايل داريد، جالب است بدانيد كه جاوا براي ساخت اپليكيشن‌هاي اندرويد هم كاربرد خيلي زيادي دارد.
برنامه‌ي جاوا روي ماشين مجازي جاوا (JVM) اجرا مي‌شود كه باعث مي‌شود آن را بتوان روي خيلي از پلتفرم‌ها اجرا كرد. اگرچه جاوا اولين زباني بود كه روي JVM عمل مي‌كرد، ولي بعد‌ها زبان‌هاي برنامه‌نويسي ديگري مثل Scala يا Kotlin هم روي اين سيستم اجرا شدند. نكته‌ي جالب و مهم اين است كه اين زبان‌هاي برنامه‌نويسي با يكديگر سازگار هستند؛ يعني برنامه‌نويس‌ها مي‌توانند از منابع و ساختار تمام آن‌ها در كنار يكديگر استفاده كنند. اين ويژگي براي توسعه اپليكيشن‌هاي موبايلي خيلي اهميت دارد. اپليكيشن‌هاي اندرويد بر اساس زبان‌هاي برنامه‌نويسي سازگار با JVM توسعه پيدا مي‌كنند.
جاوا اسكريپت
تعامل‌پذيري، كامل بودن و جذابيت وب‌سايت‌ها در سال‌هاي اخير به طور چشمگيري افزايش پيدا كرده است. تمام اين تغييرات و جذابيت‌‌ها بر اساس HTML و CSS ايجاد شده‌اند. ولي بايد بدانيد كه موتور محرك تمام اين رابط‌هاي كاربري، جاوا اسكريپت است. به لطف ابزارهاي استانداردي و قدرتمندي مثل VueJS كه حتي براي استفاده توسط افراد مبتدي هم مناسب است، برنامه‌نويسي جاوا اسكريپت خيلي آسان‌تر شده است. ابزارهاي قدرتمندتر و حرفه‌اي‌تري هم در اين زمينه وجود دارند كه ReactJS و Angular را مي‌توان جزو آن‌ها دانست.
توسعه‌دهندگاني كه به عناصر بصري يا تجربه‌ي كاربري توجه بيشتري دارند را بيشتر به‌عنوان توسعه‌دهندگان فرانت‌اند مي‌شناسيم. با اين حال جاوا اسكريپت محدود به فرانت‌اند نمي‌شود. به لطف پلتفرم نود جي‌اس (NodeJS)، جاوا اسكريپت همچنين به توسعه دهندگان اجازه مي‌دهد كه بك‌اندهاي بسيار قوي بسازند كه مي‌توانند به‌عنوان اپليكيشن‌هاي تحت وب قدرتمند، اپليكيشن‌هاي موبايل يا APIهاي مستقل عمل كرده و امكان ادغام با ساير شركت‌ها و خدمات را فراهم كنند. اين ويژگي‌ها باعث شده طيف كاربرد و پتانسيل‌هاي شغلي مرتبط با جاوا اسكريپت هم گسترش پيدا كند. افرادي كه به دنبال انعطاف‌پذيري سازماني هستند مي‌توانند از يك زبان واحد براي تبديل‌شدن به يك مهندس برنامهنويس فول‌استك استفاده كنند.
پايتون
پايتون را مي‌توان جزء محبوب‌ترين زبان‌هاي برنامه‌نويسي جاي داد. پايتون بيشتر به‌خاطر كدهاي تميزي شناخته مي‌شود كه خواندن و نوشتن آن‌ها نسبتا آسان است. پايتون همچنين قابليت تطبيق‌پذيري بالايي دارد كه آن را به ابزاري مؤثر براي بخش زيادي از نيازهاي توسعه‌دهندگان تبديل مي‌كند. از اين زبان مي‌توان براي مقاصد مختلف، از برنامه‌نويسي وب گرفته تا ساخت بازي‌هاي كامپيوتري استفاده كرد. با افزايش كاربردها و بحث‌هاي مربوط به يادگيري ماشيني، پايتون به‌تازگي توجه ويژه‌تري را جلب خود كرده و دوباره محبوبيت زيادي را به دست آورده است. ابزارهاي علمي مانند Pandas، NumPy و Jupyter هم در اين مسير بي‌تأثير نبوده‌اند.
SQL
برخلاف ساير زبان‌هاي موجود در اين فهرست كه از آن‌ها براي نوشتن برنامه‌ها استفاده مي‌شود، SQL «زبان پرسمان ساخت‌يافته – Structured Query Language» براي ذخيره‌سازي و جست‌وجوي داده‌ها استفاده مي‌شود. سازوكار پرسمان داده‌هاي SQL را شايد بتوان به اين نحو دانست كه درخواست به سرور ارسال شده و اطلاعات لازم در پاسخ ارائه مي‌شوند. استانداردهاي مختلفي در اين زمينه وجود دارند، mySQL، PostgreSQL يا سرور SQL مايكروسافت را مي‌توان به‌عنوان نمونه‌هايي مطرح كرد. با اين حال، با توجه به شباهت‌هاي زيادي كه با يكديگر دارند، يادگيري يكي از آن‌ها باعث مي‌شود ساير موارد را هم بسيار آسان‌تر ياد بگيريد.
از سرورهاي پايگاه‌داده SQL در بسياري از وب‌سايت‌ها و برنامه‌ها استفاده مي‌شود. تمام اطلاعاتي مثل پروفايل‌هاي كاربري، نوشته وبلاگ‌ها و به‌صورت كلي تقريبا تمامي اطلاعات وب‌سايت‌ها در سرورهاي SQL ذخيره‌سازي مي‌شوند. با اين حال، از آنجايي كه SQL تنها روي داده متمركز است، فرصت‌هاي شغلي اين حيطه فراتر از ساخت و توسعه اپليكيشن‌هاي وب يا موبايل مي‌روند. فرصت‌هاي شغلي پرتقاضا و پردرآمدي مثل تحليل‌گر هوش تجاري يا متخصص علم داده‌ها براي انجام كارهاي روزمره خود به تسلط به SQL احتياج دارند.
SWIFT
زبان برنامه‌نويسي SWIFT به‌صورت انحصاري در اكوسيستم اپليكيشن‌هاي شركت Apple كاربرد دارد. براي توسعه برنامه‌هايي كه در محصولاتي مثل آيفون يا آيپد مي‌بينيد، به اين زبان احتياج است. با اين توصيف، شايد تصور كنيد كه Swift زبان محدودي است و كاربرد چندان زيادي ندارد. ولي جالب است بدانيد كه حدود ۷۰ درصد از كل هزينه‌هايي كه كاربران موبايل انجام مي‌دهند، به اپ‌استور شركت اپل تعلق دارد.
شركت اپل در ابتدا از زبان برنامه‌نويسي Obective-C خاص خود استفاده مي‌كرد كه با الهام از زبان C شكل گرفته بود. ولي در سال ۲۰۱۴ آن‌ها شروع به استفاده از زبان Swift كردند تا از اين طريق بتوانند موانع توسعه اپليكيشن‌ها را كمتر كنند. استفاده از يك زبان مدرن‌تر كه يادگيري آن هم آسان‌تر است، به توسعه‌دهندگان بيشتري اجازه فعاليت و خلق ايده‌‌هاي خود را مي‌دهد.
TypeScriptبرخلاف ساير زبان‌هاي برنامه‌ريزي كه در اين مقاله فهرست شده‌اند، TypeScript زباني است كه تبديل به زبان ديگري (يعني جاوا اسكريپت) مي‌شود.
چطور يك زبان برنامه‌نويسي را ياد بگيريم؟
اگر قصد شروع كردن يادگيري يك زبان برنامه‌نويسي را داريد، ۳ قدم اساسي و بزرگ را مي‌توانيد در نظر داشته باشيد.
۱. بسته به اهداف و توانايي‌هاي خوب، بهترين زبان برنامه‌نويسي را انتخاب كنيدانتخاب زبان برنامه‌نويسي صحيح به اين موضوع بستگي دارد كه شيوه‌ي يادگيري شما چطور است و اينكه قصد ساخت چه چيزي را داريد براي مثال، اگر قصد داريد كه يك اپليكيشن موبايلي بسازيد، شايد بهتر باشد با Swift يا Java شروع كنيد. از سوي ديگر، يادگيري جاوا اسكريپت براي افرادي كه قصد برنامه‌نويسي در محيط وب را دارند ضروري است. با اين حال، در نظر داشته باشيد كه يك برنامهنويس عموما بايد به چندين زبان برنامه‌نويسي تسلط داشته باشد. با تمام اين اوصاف، در ابتدا بهتر است كه اهداف خود را مشخص كنيد تا گزينه‌هاي پيش روي خود را محدودتر كنيد.
علاوه بر اهداف، روش يادگيري خودتان را هم باشد مشخص كنيد. اگر قصد داريد كه از طريق آزمون و خطا يا انجام دادن كارها چيزي را ياد بگيريد، احتمالا بهتر است كه كارتان را با يادگيري زبان‌هاي برنامه‌نويسي آساني مثل Ruby يا آموزش برنامه نويسي پايتون شروع كنيد. اگر جزء افرادي هستيد كه دوست داريد همه چيز را به‌خوبي ياد گرفته و كارها را به‌صورت كاملا اساسي انجام دهيد، يادگيري زبان C شايد گزينه مناسب‌تري براي شما باشد.
۲. تفكر محاسباتي را درك كنيدتفكر محاسباتي به نحوه‌ي اعمال منطق توسط كامپيوتر اشاره دارد. بايد بدانيد كه بين نحوه‌ي تفكر مردم و كامپيوترها تفاوت و گسست وجود دارد. با عنوان يك برنامهنويس، بهتر است اين تفاوت‌ها را درك كنيد و به فضاي آن عادت كنيد.
مسير يادگيري يك زبان برنامه‌نويسي خود را با تمركز بر انتزاعيات، تشخيص الگوها و الگوريتم‌ها شروع كنيد. اين كار بهتر از اين است كه ناگهان خود را در ميان تمام مفاهيم و ساختارهاي جديدي ببينيد كه هيچ كدام را درك نمي‌كنيد. هنگامي كه اصطلاحات برنامه‌نويسي و منطق كامپيوتر را بهتر درك كرديد، يادگيري زبان‌ها هم براي شما آسان‌تر خواهد بود.
۳- از منابع آنلاين استفاده كنيدبعد از در نظر گرفتن اهداف، سبك يادگيري و دانش خود از منطق كامپيوتري، به دنبال منابع آموزشي مناسب باشيد. مطمئن باشيد كه اين منابع را به وفور مي‌توانيد در محيط اينترنت پيدا كنيد. با اين حال، شركت در كلاس‌هاي حضوري و آنلاين هم مي‌تواند يكي از راه‌هاي پيش رو شما باشد.
برخي برنامه‌نويس‌ها ترجيح مي‌دهند تا خودآموز باشند. آن‌ها تمايل دارند در كلاس‌هاي آنلاين شركت كره يا از منابع رايگان در اينترنت استفاده كنند. امروزه دوره‌هاي آنلاين آموزشي يا ويديوهاي آموزشي بسيار متعددي وجود دارند كه زبان‌هاي برنامه‌نويسي را در سطوح مختلفي آموزش مي‌دهند. در هرحال، انتخاب و منابع يادگيري تا حد بسيار زيادي به سلايق و عادت يادگيري شما بستگي دارد. بهترين منبع براي يادگيري يك زبان برنامه‌نويسي، منبعي است كه خودتان بيشترين ارتباط را با آن برقرار مي‌كنيد.
- ۱۴ بازديد
- ۰ نظر